Thema van de Maand van de Geschiedenis in 2017 is Geluk. Ik schreef een inspiratiedocument over dit onderwerp, dat is bedoeld om deelnemende instellingen – musea, archieven, erfgoedhuizen, debatcentra – een idee te geven wat ze met dit thema konden doen.

Geluk is een onderwerp waarin je met gemak kunt verzuipen – of in ieder geval mee kunt stranden in nietszeggende bespiegelingen en tegeltjeswijsheid. Daarom besloot ik het zo concreet mogelijk te maken en het te ankeren in een min of meer chronologische verkenning van objecten en documenten uit de Nederlandse collecties.
Tot mijn grote vreugde vond ik de schoen waarmee de zeventiende-eeuwse dakdekker Hendrik Limp, na het losschieten van zijn ladder, bleef haken aan de toren van de Catharina-toren in Doetinchem. Een haak doorboorde zijn voet, maar de onfortuinlijke dakdekker kon worden verlost uit zijn bungelende positie.

Wat een geluk voor Hendrik.

En wat een geluk voor ons dat iemand de tegenwoordigheid van geest had de schoen te bewaren als een trofee, een getuigenis van het lot dat de mens ook wel een gunstig gezind is.

Zo wandelt het essay langs twee millennia toeval, geloof, kansspelen, utopieën en verlichte ideeën over de haalbaarheid van geluk en de maakbare samenleving – van klein geluk naar het grote en weer terug. Heel licht schampt het langs het topje van de ijsberg van de miljarden mensenlevens die ons zijn voorgegaan – van wie je je ook nog eens kunt afvragen of zij geluk toen net zo beleefden als wij.

Foto Stadsmuseum Doetinchem